Urlop ojcowski to uprawnienie przysługujące wyłącznie ojcu dziecka. Po 26 kwietnia 2023 r., na mocy Ustawy z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, w świadczeniu zaszło kilka istotnych zmian. Odnoszą się one między innymi do: okresu wykorzystania urlopu, dodatkowej ochrony pracownika korzystającego ze świadczenia oraz usprawnienia procesu składania wniosków.
Jeśli jesteś właścicielem firmy lub pracujesz w Dziale Kadr, koniecznie przeczytaj poniższy artykuł. Przybliżamy, na co warto zwrócić szczególną uwagę po zmianach.
Komu przysługuje urlop ojcowski? Ile dni wynosi?
Wymiar urlopu ojcowskiego w dalszym ciągu wynosi 2 tygodnie, jednak po zmianach w Kodeksie Pracy pracownik-ojciec musi go wykorzystać:
- do momentu ukończenia przez dziecko 1. roku życia;
- w przypadku dziecka przysposobionego – do momentu upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka (jednak nie dłużej niż do ukończenia przez nie 14 lat).
Co dzieje się w przypadku ojców, którzy nie skorzystali z tego świadczenia w dniu wejścia w życie ustawy? Przepisy przejściowe nowelizacji Kodeksu Pracy wskazują, że pracownik-ojciec wychowujący dziecko w tym czasie ma prawo do wykorzystania prawa do urlopu ojcowskiego na dotychczasowych warunkach, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia.
Wykorzystanie urlopu ojcowskiego
Twój pracownik może wykorzystać urlop ojcowski jednorazowo lub podzielić go na maksymalnie 2 części, z których każda powinna wynosić minimum 7 dni. Warto również pamiętać, że z tytułu urodzenia dziecka świeżo upieczonym ojcom przysługują 2 dni wolne od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracodawca jest zobowiązany im ich udzielić w dniu narodzin malucha.
Urlop ojcowski 2023 – zmiany w sposobie składania wniosków
Pracownik ubiegający się o urlop ojcowski musi złożyć u pracodawcy stosowny wniosek. Od 26 kwietnia 2023 r. może przedstawić dokument w formie papierowej albo elektronicznej. Zgodnie z art. 182(3) Kodeksu Pracy powinien to zrobić nie później niż 7 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z urlopu. Składając dokument w formie papierowej, powinien Ci go dostarczyć osobiście lub wysłać pocztą.
Pracownik powinien dołączyć do wniosku o urlop ojcowski następujące dokumenty:
- dokument potwierdzający urodzenie dziecka (np. odpis skrócony aktu urodzenia lub inny dokument potwierdzający urodzenie, jeśli doszło do niego za granicą),
- w przypadku dziecka przysposobionego – kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu.
Wynagrodzenie na urlopie ojcowskim
Pracownik przebywający na urlopie ojcowskim otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% wymiaru tego zasiłku. Jego wysokość jest wyliczana jako średnia wysokość wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy przed miesiącem, w którym jest wybierany urlop ojcowski.
Szczególna ochrona pracownika na urlopie ojcowskim
Jeśli pracownik w odpowiednim terminie złożył wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego, to jako pracodawca masz obowiązek go uwzględnić. Ponadto od dnia złożenia wniosku do zakończenia okresu trwania urlopu pracodawca nie może podejmować takich działań jak wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę.
Wyjątek stanowią 3 sytuacje:
- zwolnienie dyscyplinarne pracownika,
- ogłoszenie upadłości przez pracodawcę,
- likwidacja firmy.
Aby w takich przypadkach rozwiązać umowę o pracę, musisz uzyskać zgodę zakładowej organizacji związkowej.
Po powrocie z urlopu musisz umożliwić pracownikowi-ojcu powrót na dotychczasowe stanowisko lub, jeśli nie jest to możliwe, stanowisko równorzędne z zajmowanym przez niego przed rozpoczęciem urlopu albo odpowiadające jego kwalifikacjom zawodowym. Nie możesz także obniżyć jego wynagrodzenia w stosunku do tego, jakie otrzymywał przed okresem korzystania ze świadczenia.
Zarządzaj urlopami pracowniczymi, wykorzystując Grafik Optymalny
Sprawne zarządzanie urlopami to jeden z podstawowych elementów skutecznej organizacji pracy każdego przedsiębiorstwa. Nieocenionym wsparciem w tym zakresie okazuje się zaawansowana technologia. Grafik Optymalny to oprogramowanie dla firm, które pomoże Ci organizować pracę efektywnie oraz w zgodzie z obowiązującymi przepisami. Przekonaj się, jak działa!