Równoważny i podstawowy system czasu pracy to najczęściej stosowane systemy w większości firm w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. System czasu pracy definiuje m.in. liczbę godzin pracy w danym dniu. Stosowanie danego systemu zależne jest od wielu czynników i podlega różnym zasadom. Z poniższego artykułu dowiesz się jakie są największe różnice między tymi dwoma systemami.
Dobowy wymiar czasu pracy
Pierwszą różnicą między systemem podstawowym a równoważnym jest dobowy wymiar czasu pracy. Podstawowy system czasu pracy jest najprostszą regulacją dotyczącą ilości godzin do przepracowania w okresie rozliczeniowym i określa go art. 129 KP. Zapis ten wskazuje, że czas pracy nie może przekraczać 8 godzin w dobie pracowniczej i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy.
Z kolei w równoważnym systemie czasu pracy dobowy wymiar czasu pracy może być wydłużony nawet do 12 godzin. Taka możliwość planowania godzin pracy jest szczególnie istotna dla firm. które mają zmienne zapotrzebowanie na pracę w różnych dniach tygodnia czy miesiąca. Określone sytuacje pozwalają również na wydłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 16 godzin, jednak jest to możliwe jedynie przypadku pracy przy dozorze urządzeń, lub do 24 godzin, gdy mówimy o pracy przy pilnowaniu mienia, ochronie osób, zakładowych strażach pożarnych i zakładowych służbach ratowniczych.
- Planowanie czasu pracy
Kolejną z różnic między równoważnym a podstawowym systemem czasu pracy jest sposób planowania czasu pracy. W przypadku planowania w systemie równoważnym, kiedy ma miejsce wydłużenie dobowego wymiaru godzin, należy zrównoważyć go krótszą pracą w innym dniu. Można zatem wydłużyć pracę w te dni, kiedy pracy jest więcej, a skrócić wtedy, kiedy pracy jest mniej. Przy takim sposobie planowania w systemie równoważnym nie powstają godziny nadliczbowe. System podstawowy już na to nie pozwala ze względu na ograniczenia związane z dobowym wymiarem czasu pracy. Każdego dnia roboczego trzeba zaplanować 8 godzin.
W Grafiku Optymalnym stworzysz grafik w systemie podstawowym, równoważnym i przy pracy zmianowej.
Długość okresu rozliczeniowego
W równoważnym systemie czasu pracy okres rozliczeniowy może wynosić co do zasady maksymalnie miesiąc. Wyjątek stanowi praca uzależniona od pory roku i warunków atmosferycznych, gdzie okres rozliczeniowy może być wydłużony do maksymalnie trzech miesięcy. Tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach przy tego typu pracach, okres rozliczeniowy może zostać wydłużony nawet do 4 miesięcy.
W przypadku systemu podstawowego okres rozliczeniowy może wynosić do 4 miesięcy.
Zarówno w systemie podstawowym jak i równoważnym, okres rozliczeniowy można wydłużyć maksymalnie do 12 miesięcy, jeśli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi, technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy.
Krótki okres rozliczeniowy to większe ryzyko konieczności wypłaty dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych. W dłuższym okresie jest po prostu więcej czasu na skompensowanie powstałych nadgodzin czasem wolnym.
Planowanie urlopów
W systemie podstawowym dzień urlopu zawsze jest równy 8 godzin, natomiast w systemie równoważnym tyle godzin ile było zaplanowane w grafiku pracy, a więc może dojść do sytuacji w której w ciągu jednego dnia, pracownik wykorzysta więcej lub mniej niż 8 godzin urlopu — tyle ile trwałaby praca.
System automatycznie przeliczy ilość godzin absencji z grafiku planowanego, dzięki czemu będziesz mieć pewność, że nie dojdzie do pomyłek i godziny urlopu zostaną prawidłowo wyliczone.
Podsumowanie
Jak widzisz, różnice pomiędzy podstawowym a równoważnym systemem czasu pracy są bardzo istotne w kontekście planowania i rozliczania czasu pracy. Równoważny system czasu pracy daje przede wszystkim oszczędności, ale może być także pułapką przy nieumiejętnym planowaniu grafików. Podobna sytuacja jest z systemem podstawowym — w nieodpowiedniej organizacji może doprowadzać do powstawania nadgodzin i tym samym generowania zbędnych kosztów. Z tych powodów warto dobrze przemyśleć ten aspekt działania organizacji. Aby zapobiec błędom związanym z planowaniem i rozliczeniem czasu pracy wypróbuj Grafik Optymalny — program do tworzenia grafików pracy, który jednym kliknięciem pozwoli na wygenerowanie harmonogramu pracy zgodnego z zasadami KP.
Loading...