Przerwa w pracy, czyli zdefiniowany w Kodeksie Pracy odpoczynek wliczony do czasu pracy, który przysługuje pracownikowi po przepracowaniu odpowiedniej ilości godzin w ciągu dnia to jedno z podstawowych praw pracowniczych. Krótki odpoczynek od wykonywania obowiązków w dotyczy prawie wszystkich pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. Jak zatem wygląda planowanie przerwy w pracy i po jakim czasie pracownikowi należy się odpoczynek? W jakich sytuacjach nie trzeba go udzielać w ogóle? Wszystko wyjaśnię w poniższym artykule.
Dla kogo przerwa w pracy?
Prawo do przerwy w pracy zgodnie z regulacjami w Kodeksie Pracy obowiązuje wszystkich pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. W przypadku osób zatrudnionych na umowę zlecenie, B2B czy w przypadku outsourcingu personelu możliwość skorzystania z płatnej przerwy może być ustalona np. w umowie, jednak taki zapis jest dobrą wolą firmy, a nie prawną regulacją. Jeśli więc jesteś zatrudniony na podstawie umowy-zlecenie nie ma żadnego zapisu dotyczącego odpoczynku wliczonego do czasu pracy, to każde wyjście na przerwę obniży sumę przepracowanych godzin.
Przerwa w pracy a liczba godzin pracy
Kodeks Pracy zakłada, że jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy (art. 134 KP.). Tym samym osoba zatrudniona w podstawowym systemie na ½ etatu, która świadczy pracę po 4 godziny dziennie, nie będzie miała przerwy. Podobnie osoba pracująca na ¼ etatu świadcząca pracę przez 2 godziny, osoba pracująca na ¾ etatu świadcząca pracę przez 6 godzin dziennie. Gdyby jednak osoba zatrudniona na ¼ etatu pracowała dwa dni w tygodniu po 8 godzin, to każdego dnia miałaby przerwę. Zasada więc jest prosta - jeśli jesteś w danym dniu w pracy więcej niż 6 godzin, to przysługuje Ci przerwa.
Z tego powodu dla osób zatrudnionych w równoważnym systemie czasu pracy nie jest wskazane planowanie zmian 6-godzinnych. Lepiej zaplanować zmianę na 5:45 godziny, wtedy osoba przepracuje tyle samo co w przypadku zmiany 6-godzinnej, podczas której praca będzie wykonywana krócej o 15 minut przerwy.
Widok raportu przerw RCP w systemie Grafik Optymalny, dzięki któremu zweryfikujesz jak długo Twoi pracownicy przebywali na przerwie.
Przerwa w pracy w przypadku zmiany 12-godzinnej
Poza opisaną wyżej przerwą, Kodeks Pracy nie przewiduje żadnych innych odpoczynków. Oznacza to zatem, że jeśli Twoja zmiana trwa 10 czy nawet 12 godzin, to nadal obowiązuje Cię tylko 15 minut przerwy.
WYPRÓBUJ ZA DARMO
Przerwa nie wliczona do czasu pracy
Część pracodawców decyduje się jednak na wprowadzenie do swojego regulaminu wewnętrznego zapisu wskazującego na przedłużenie przerwy, aby pracownik spokojnie zjadł posiłek. Przerwa może być wydłużona do nawet 60 minut. Najczęściej dodatkowy czas przerwy nie jest wliczany do czasu pracy. Przykładowo w firmie funkcjonuje przerwa 30-minutowa, w tym 15 minut płatne, a 15 bezpłatne. Przy rozpoczęciu pracy o godzinie 8:00 i zakończeniu o 16:15 do czasu pracy zaliczy się zatem 8 godzin.
Wartym uwagi jest także fakt, że przerwa w pracy należy się pracownikowi tylko w trakcie wykonywania jego obowiązków. Oznacza to zatem, że pracownik w ramach wykorzystania swojego odpoczynku nie może przyjść do pracy 1 5 minut później bądź opuścić miejsce pracy kwadrans przed czasem. Co więcej - pracodawca sam może wyznaczyć godziny trwania przerwy w pracy wprowadzając do regulaminu lub obwieszczenia odpowiedni zapis. Pracodawca może też decydować o przerwach na bieżąco, biorąc pod uwagę ilość pracy do wykonania. Przykładowo kierownik zmiany w sklepie decyduje o porach przerw poszczególnych pracowników patrząc na to ilu klientów jest do obsłużenia w sklepie, czy są kolejki do kasy itd.
Przerwa w pracy dla osób pracujących przy komputerze
Pod koniec XX wieku Minister Pracy i Polityki Socjalnej wyszedł naprzeciw pracownikom biurowym, spędzających przed ekranem komputera cały dzień roboczy. Wprowadził rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, które mówiło, że pracodawca jest zobowiązany do tego, aby zapewnić pracownikom:
1) łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała — przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub
2) co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Jeśli zatem Twoja praca polega wyłącznie na stałej pracy przy komputerze, przysługuje Ci dodatkowa 5 minutowa przerwa po każdej przepracowanej przed ekranem godzinie pracy. Pamiętaj jednak, że rozporządzenie wynika z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, dlatego minut dostępnej przerwy nie możesz połączyć w jeden dłuższy odpoczynek.
Przerwa dla matki karmiącej
Na dłuższą przerwę w pracy mogą liczyć matki karmiące, dla których Kodeks Pracy przewiduje nawet do 60 min odpoczynku w trakcie pracy. Długość przerwy naliczana jest na podstawie dobowego wymiaru godzin i wynosi 30 minut dla kobiet karmiących pracujących od 4 do 6 godzin w ciągu dnia, lub 60 minut powyżej 6 godzin pracy w ciągu dnia. W przypadku przerwy 60 minutowej, Kodeks zaznacza, że odpoczynek musi zostać podzielony na dwie krótsze przerwy liczone po 30 minut każda. Dodatkowo pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przerwy na karmienie mogą być też udzielane łącznie, na wniosek pracownicy.
Przerwa dla młodocianych
Osoby młodociane, czyli te między 15 a 18 rokiem życia, zamiast standardowej 15-minutowej przerwy otrzymują 30 minut odpoczynku, jeśli pracują w ciągu doby powyżej 4,5 godziny.
Przerwa dla niepełnosprawnych
Osoby z niepełnosprawnością, podobnie jak młodociani, mogą liczyć na dodatkową przerwę 15-minutową wliczoną do czasu pracy (płatną), co w sumie daje 30 minut odpoczynku w ciągu dnia.
System do kontrolowania czasu przerwy
Jak skontrolować, czy osoba nie przeciąga czasu spędzonego na przerwie? Jeśli poza monitorowaniem czasu pracy chcesz także weryfikować długość czasu spędzonego na przerwie przez Twoich pracownikó, możesz skorzystać z elektronicznej rejestracji czasu pracy w Grafiku Optymalnym. System umożliwi pracownikom rejestrację wejścia oraz wyjścia z pracy, a także rozpoczęcia i zakończenia przerwy za pomocą loginu, kodu kreskowego lub kodu QR.
Wypróbuj bezpłatnie Grafik Optymalny i testuj elektroniczną rejestrację czasu pracy a także pozostałe funkcjonalności przez 30 dni za darmo.
Loading...