Grafik pracy to obowiązkowy element, o którym musisz pamiętać, zatrudniając pracownika. Dla każdego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę taki grafik jest obowiązkowy niezależnie od wymiaru etatu. Planując zatem grafik pracy na część etatu, musisz pamiętać o obowiązujących zasadach i przepisach, a także regulacjach prawnych. W poniższym artykule wyjaśnię, na co powinieneś zwrócić uwagę podczas tworzenia grafiku dla pracowników zatrudnionych na część etatu.
Norma czasu pracy
Pierwszą rzeczą, o jakiej powinieneś pamiętać, tworząc grafik pracy na część etatu to obliczenia normy czasu pracy na dany miesiąc, czyli liczby godzin do przepracowania. Jest ona wyliczana na podstawie normy na dany miesiąc dla pełnego etatu i zmniejszana proporcjonalnie do wymiaru etatu. Przykładowo, jeśli norma czasu pracy na maj wynosi 168 godzin dla pracownika zatrudnionego na cały etat, to ilość godzin dla pracownika zatrudnionego na ½ etatu będzie wynosiła 84 godziny. Jeśli jednak nie chcesz samodzielnie przeliczać normy czasu pracy na część etatu, możesz skorzystać z gotowych kalkulatorów, tabel dostępnych w internecie lub systemów służących do planowania i rozliczania czasu pracy tj.: Grafik Optymalny.
Planowanie odpoczynków
Istotną kwestią, która jest niezależna od wymiaru etatu i dotyczy wszystkich zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jest planowanie okresów odpoczynków. Planując grafik pracy na część etatu, powinieneś tak zaplanować zmiany, aby zapewnić swoim zatrudnionym co najmniej 11 godzin odpoczynku w każdej dobie pracowniczej, o czym mówi Art. 132§1 KP. Doba pracownicza to kolejne 24 godziny od rozpoczęcia pracy. Oznacza to, że pracownik może wykonywać swoje obowiązki maksymalnie 13 godzin w ciągu doby, wraz z godzinami nadliczbowymi. Inaczej odpoczynek dobowy nie będzie zapewniony.
Każdemu pracownikowi, któremu planujesz minimum 6 godzin pracy w ciągu doby, przysługuje 15-minutowa przerwa wliczona w czas pracy zatrudnionego, za które powinieneś wypłacić wynagrodzenie. Wymiar etatu nie ma znaczenia dla długości przerwy, istotna jest długość zmiany w danym dniu. Jeśli więc osoba zatrudniona na ½ etatu pracuje po 4 godziny, wówczas przerwa jej nie przysługuje, ale jeśli pracuje 2 dni w tygodniu po 10 godzin (w równoważnym systemie czasu pracy), to tak.
Podobnie jest z odpoczynkiem tygodniowym. Każdemu pracownikowi, również zatrudnionemu na część etatu przysługuje nieprzerwany odpoczynek raz w tygodniu, trwający co najmniej 35 godzin. Tydzień wyznacza pierwszy dzień okresu rozliczeniowego jaki obowiązuje pracownika, nie liczymy go od poniedziałku.
Dopracowania
W umowie o pracę dla osoby zatrudnionej na niepełny etat występuje jedna zasadnicza różnica odnosząca się do czasu pracy. Dotyczy ona liczby godzin pracy dopuszczalnych ponad określony wymiar etatu niebędących godzinami nadliczbowymi. Przekroczenie tego limitu uprawnia pracownika do otrzymania dodatku do podstawowego wynagrodzenia za wykonaną pracę z tytułu nadgodzin. Maksymalna możliwa ilość godzin do wypracowania powinna być niższa od pełnego etatu, a wyższa od wymiaru czasu pracy niepełnoetatowca. Taką sytuację nazywamy powstaniem dopracowań lub dopełnieniem do etatu. Ważne to, aby dopracowań nie mylić z nadgodzinami, a co za tym idzie, nie rozliczać ich tak jak pracę w godzinach nadliczbowych tj. z adekwatnym dodatkiem 50% lub 100%. Nadgodziny powstaną dopiero po przekroczeniu ustalonego limitu godzin, a jeśli nie został on określony to od liczby godzin adekwatnej dla pełnego etatu.
Istotną zasadą jest też ta, która mówi o tym, że dla dopracowań nie obowiązuje rozliczenie ich czasem wolnym w innym dniu.
Gdy dojdzie do przekroczenia określonego w umowie limitu wymiaru czasu pracy, system Grafik Optymalny poinformuje o powstałych dopracowaniach.
Nadgodziny
Kodeks Pracy definiuje pracę w godzinach nadliczbową wówczas, gdy dochodzi do przekroczenia obowiązującej normy czasu pracy lub przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy. Za normę uznaje się 8 godzin pracy na dobę i 40 godzin pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Niezależnie od wymiaru etatu norma przyjęta jest taka sama i obowiązuje każdego pracownika. W przypadku osób zatrudnionych zatem na część etatu, do powstania nadgodzin będzie dochodziło zdecydowanie rzadziej, bo tylko wtedy, gdy dojdzie do przekroczenia 8 godzin pracy na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu.
Kiedy więc osoba, która zatrudniona jest na ½ etatu i pracująca codziennie po 4 godziny zostanie w pracy o 2 godziny dłużej, wówczas godziny nadliczbowe dobowe nie powstaną — będą to dopracowania.
Urlop wypoczynkowy
Zatrudniając niepełnoetatowca powinieneś pamiętać o tym, aby we właściwy sposób wyliczyć limit urlopu. Ilość dni urlopu jest taka sama jak w przypadku osoby zatrudnionej na pełny etat tj. 20 lub 26 dni, ale liczbę godzin ustal proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Podsumowanie
Tworzenie grafiku pracy na część etatu znacząco nie różni się od pracy w pełnym wymiarze godzin. Najistotniejsze różnice widoczne są w przypadku dopełnienia do etatu. Jeśli planujesz grafik pracy na część etatu i chciałbyś na bieżąco monitorować czy czas pracy, dopełnienia i nadgodziny są prawidłowo rozliczane, możesz skorzystać z gotowego narzędzia, jakim jest Grafik Optymalny. Nasz system automatycznie przeliczy normę dla niepełnoetatowca, poinformuje Cię o złamaniu odpoczynku oraz o powstałych dopracowaniach czy nadgodzinach. Zapisz się na 30-dniowy bezpłatny okres próbny i sprawdź jak łatwo planować grafik pracy na część etatu.