Czy są jakieś przywileje związane z czasem pracy, które obejmują mężczyzn? Tak, ale wynikają z bycia ojcem. Połączenie funkcji pracownika i rodzica często stanowi wyzwanie. Przepisy na szczęście przewidują dodatkowe przywileje. W dzisiejszym artykule przeczytasz o przywilejach przysługujących tylko i wyłącznie tacie, a także o uprawnieniach, które mogą być wykorzystane zarówno przez tatę, jak i mamę.
Urlop okolicznościowy z tytułu narodzin dziecka
Urlop okolicznościowy powinien być związany bezpośrednio z narodzinami pociechy. Może być udzielony tuż przed porodem lub bezpośrednio po porodzie. Twój pracownik może skorzystać z przywileju dopiero po złożeniu wniosku i jego formalnej akceptacji przez przełożonego. Jako pracodawca nie możesz przesunąć takiego urlopu lub nie wyrazić na niego zgody. Niezależnie od wymiaru etatu pracownikowi przysługuje zawsze 2 pełne dni. Tata powinien dostarczyć akt urodzenia do wglądu, by potwierdzić fakt narodzin.
Urlop ojcowski
Urlop ojcowski może być wykorzystany całościowo lub podzielony na maksymalnie dwie części. Absencja jest płatna w 100% i przysługuje rodzicowi zatrudnionemu na umowę o pracę lub umowę zlecenie (jeśli odprowadza dobrowolnie składki). Do urlopu wliczane są również dni weekendowe (sobota, niedziela, święto), które również są płatne przez ZUS. Pracownik ma możliwość wykorzystania całości urlopu ojcowskiego najpóźniej do ukończenia 24 miesiąca życia dziecka. Gdy ten termin upłynie - urlop przepada. W przypadku narodzin bliźniaków czy trojaczków urlop nie jest powielany, wciąż przypada 14 dni. Jeśli podczas 24 miesięcy od narodzenia dziecka ojciec zmienia pracę, to wciąż zachowuje prawo do urlopu ojcowskiego (jeśli oczywiście nie wykorzystał go wcześniej). Rodzic zatrudniony w niższym wymiarze etatu ma takie samo prawo jak pełnoetatowiec. Kolejnym wymogiem jest faktyczna więź z dzieckiem, jeśli pracownik pozbawiony jest praw rodzicielskich, bądź nie utrzymuje kontaktu - urlop ojcowski nie przysługuje.
Ojciec który adoptował dziecko również może skorzystać z przywileju urlopu ojcowskiego. Termin wykorzystania liczony jest od dnia otrzymania pozytywnego postanowienia adopcyjnego. Główną różnicą w tym przypadku jest wiek dziecka, bowiem pracownik może skorzystać z urlopu ojcowskiego maksymalnie do ukończenia 7 roku życia.
Pracownik najpóźniej na 7 dni przed pójściem na urlop powinien złożyć wniosek urlopowy. Wniosku nie możesz odrzucić, więc zgoda jest w zasadzie tylko formalnością. Pamiętaj, że podczas urlopu ojcowskiego Twój pracownik jest chroniony, nie możesz w tym czasie go zwolnić.
Opieka nad dzieckiem do lat 14
Rodzicom przysługuje 2 dni lub 16 godzin w danym kalendarzowym na sprawowanie opieki nad dzieckiem z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracownik przy składaniu wniosku powinien zadeklarować, czy chce korzystać z tego przywileju w dniach, czy może w godzinach. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby z urlopu skorzystał ojciec lub rodzice po równo podzielili się dostępnym urlopem. Standardowo należy złożyć wniosek przed rozpoczęciem urlopu
Dodatkowe przywileje
Ojciec, który chce skorzystać z dodatkowych przywilejów związanych z rodzicielstwem powinien złożyć odpowiednie oświadczenie. Przede wszystkim mowa tutaj o zakazie pracy w porze nocnej, zakazie delegacji poza stałe miejsce zamieszkania oraz zakazie pracy w godzinach nadliczbowych. Dodatkowo bez zgody pracownika nie możesz zatrudnić go w przerywanym systemie czasu pracy, a także w systemie równoważnym. Z wyżej wymienionych przywilejów pracownik może skorzystać maksymalnie do 4 roku życia dziecka.
Urlopy dzielone z matką dziecka
Urlop macierzyński po urodzeniu jednego dziecka trwa 20 pełnych tygodni. W przypadku ciąż mnogich ilość przysługującego urlopu wzrasta do 31 tygodni (bliźniaki) i 32 tygodni (trojaczki). Pierwsze 14 tygodni przysługuje tylko i wyłącznie matce, natomiast pozostałe tygodnie może wykorzystać ojciec (po rezygnacji matki). Jeśli pracujący tata nie zdecyduje się na przejęcie urlopu, pracownica musi wykorzystać pełne 20 tygodni. Jedynym wyjątkiem jest śmierć matki, wówczas ojciec może wykorzystać pozostałą część, a nawet całość urlopu macierzyńskiego.
Przed podzieleniem urlopu matka powinna złożyć wniosek dotyczący rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca, a pracujący tata musi złożyć wniosek do swojego pracodawcy. Konieczne jest też zaświadczenie od pracodawcy ojca, które potwierdzi termin rozpoczęcia urlopu. Powinien on następować bezpośrednio po urlopie matki.
Po urlopie macierzyńskim rodzice mają do dyspozycji urlop rodzicielski, który w przypadku jednego dziecka trwa 32 tygodnie, a dwójki i trójki 34 tygodnie. Podobnie jak w przypadku urlopu macierzyńskiego, może być wykorzystany zarówno przez matkę, jak i przez ojca. Urlop rodzicielski będzie przysługiwał tacie dziecka bezpośrednio po wykorzystaniu macierzyńskiego. Urlop może być wykorzystany przez jednego rodzica, przez obojga w tym samym czasie (urlop dzielony jest po połowie) lub na zmianę, wówczas urlop może być maksymalnie podzielony na 4 równe części.
Urlop rodzicielski nie musi być wykorzystany w całości. Maksymalnie 16 tygodni może być wykorzystane do końca roku kalendarzowego w którym dziecko ukończyło 6 rok życia. Ten okres może być również podzielony na oboje rodziców - po 8 tygodni dla każdego rodzica.
Urlop wychowawczy, podobnie jak wyżej wymienione przysługuje zarówno mamie, jak i tacie. Jego wymiar wynosi 36 miesięcy i powinien być udzielony przed ukończeniem 6 roku życia dziecka. Jeśli tylko jeden rodzic będzie wykorzystywał urlop wychowawczy, okres pomniejszony jest do 35 miesięcy. Przepisy zakładają, że drugi rodzic musi wykorzystać przynajmniej jeden miesiąc urlopu wychowawczego, jeśli tego nie zrobi wymiar jest skracany. Opiekunowie dziecka mogą w tym samym czasie korzystać z urlopu wychowawczego, wówczas wymiar dzielony jest po połowie.
Aby skorzystać z urlopu wychowawczego, ojciec powinien najpóźniej na 21 dni przed planowanym urlopem złożyć odpowiedni wniosek, który będzie zawierał daty rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Staż pracy nie może być krótszy niż 6 miesięcy. Do tego okresu wlicza się obecne i poprzednie zatrudnienie, a także okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Konieczne jest oświadczenie matki, które potwierdzi brak zamiaru skorzystania z urlopu wychowawczego w tym samym terminie.
W Grafiku Optymalnym stworzysz automatycznie grafik również dla osób, które opiekują się dzieckiem do lat 4. Bez ryzyka złamania przepisów Kodeksu Pracy w tym zakresie. Pracownik, któremu przysługuje urlop opiekuńczy z art. 188 KP zawnioskuje elektronicznie, wygodnie, ze swojego telefonu, a pracodawca ma pewność, że nie udzielił więcej urlopu, niż przysługuje.
Darmowy audyt grafików pracy
Chcesz sprawdzić, czy Twoje grafiki pracy spełniają wszystkie wymogi prawne? Zapisz się na darmowy audyt przeprowadzany przez nasz zespół.